Uçak yolculuğu, güvenli ve hızlı olması sebebiyle sıklıkla tercih edilen bir ulaşım şeklidir. Özellikle havayolu şirketleri arasındaki rekabetin artmasıyla günümüzde uçak bileti fiyatları neredeyse otobüs bileti fiyatı seviyesine gelmiş, bu durum birçok insanın bu ulaşım şeklini kullanmasına imkan tanımıştır.

Uçak yolculuğu diğer tüm ulaşım yöntemlerine oranla her zaman daha güvenlidir. Geçmiş datalara dayanarak uçak yolculuğunda kaza gerçekleşme ihtimali 1.2 milyonda 1, uçak kazasına bağlı olarak ölüm ihtimali ise 11 milyonda 1’dir. Bir insanın ömrü boyunca araba kazasında ölme ihtimali ise 1000’de 2, tren kazasında ölme ihtimali ise %0.0002’dir. Diğer bir deyişle; uçak yolculuğu diğer ulaşım türleri ile karşılaştırıldığında açık ara daha güvenli olup, araba yolculuklarına kıyasla ise 25.000 kat daha güvenlidir.



Uçak yolculuğu her ne kadar “güvenli” olarak anılsa da, bazı insanlara “uçma” fikri ilginç ve korkutucu gelebiliyor. Bu insanlar doğal olarak uçakta hangi koltuğun daha güvenli olduğunu, herhangi bir felaket anında hangi koltukta daha şanslı olabileceklerini öğrenmek isteyebiliyorlar. Doğrusunu söylemek gerekirse; uçaktaki tüm koltuklar güvenlidir. Ancak yapılan araştırmalar bazı koltukların çok daha güvenli olduğunu ortaya koymuştur.

Dünyaca ünlü haber ve politika dergisi olan TIME Dergisi, 2015 yılında bu konuda bir araştırma yapmış ve son 35 yıla ait uçak kazalarını incelemiş. Bu araştırma kapsamında TIME Dergisi, Federal Havacılık İdaresi verilerinden yola çıkarak bir analiz yapmış; uçak kazalarındaki ölümler ve hayatta kalma oranlarıyla ilgili bilgi vermiştir. Çalışmadaki istatistikler, tarih boyunca meydana gelen uçak kazalarında özellikle uçakların arka koltuklarında oturanların hayatta kalma oranlarının daha yüksek olduğunu göstermiş. Yapılan analize göre; ölüm oranı uçağın arka koltuklarında yüzde 32, orta bölümlerinde yüzde 39 ve ön koltuklarda 38’dir. Bu oranlar arka koltukların daha güvenli olduğunu ortaya koymaktadır.

Kaza sonrasında acil çıkış kullanımı üzerine bir araştırma yapan Greenwich Üniversitesi’nin 2008 yılında yaptığı açıklamaya göre; kaza sonrası acil çıkışa yakın oturanların hayatta kalma olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya konmuştur.

Yapılan diğer araştırmalarda, bilim adaları 105 uçak kazasında hayatta kalan yolcuların hangi koltukta oturduklarını incelemiş. Bu araştırmanın sonucuna göre; uçakta yangın çıkması durumunda koridor tarafında oturan yolcuların kurtulma oranı yüzde 65’tir. Dolayısıyla koridor tarafında oturan yolcuların cam kenarında oturanlara daha şanslı olduğunu söyleyebiliriz. Olası bir kaçış anında ise uçağın ön kısmında oturanlar diğer yolculara oranla yüzde 65 oranında daha şanslıdır.  Bununla birlikte kaza anında en şansız olanlar yine ön koltukta oturanlardır. Arka bölümdeki yolcuların yangından kaçma şansı ise yüzde 53 olarak açıklanmıştır. Yani arka taraftaki koltuklarda oturanlar kaza anında şanslı olsalar da, kaza sonra olası bir yangın durumunda hayatta kalma şansları diğer koltuklarda oturanlara oranla daha düşüktür.

Çoğu hava yolu şirketi daha geniş olması sebebiyle acil çıkışlardaki koltukları diğerlerine kıyasla daha farklı fiyatlandırıyor. Yapılan araştırmalar ise, acil çıkışların olduğu sıra ile ön ve arkasındaki 2 sıra ve en arkadaki 5 sıranın uçaklardaki en güvenli koltuklar olduğunu ortaya koymuştur. Sonuçlara göre; ilk 11 sıradan sonraki ilk 5 sıra çarpmayı yerçekimi kuvvetinin 12 katı daha fazla hissediyor. Dolayısıyla ilk 11 sıradan sonraki ilk 5 sırada oturanların olası bir kazada kurtulma şansı daha düşük.  Uçağın arka kısmında ise çarpmanın şiddeti azalmaktadır. Orta sıralarda oturanlar çarpmanın şiddetini yerçekimi kuvvetinin 9 katı hissederken, bu rakam uçağın arka tarafında 6’ya düşüyor. Bu veri üzerinden, arka koltuklardaki yolcuların olası bir kaza anında daha şanslı olduğunu söylemek mümkün. Yine yapılan incelemeler, first-class yolcuları kapsayan ilk 11 sırada oturanların olası bir kazada hayatta kalma şansının neredeyse sıfır olduğunu ortaya koymuştur.

Emniyet kemeri kullanımı sadece karayolu yolculuğunda değil, uçak yolculuğunda da hayati önem taşımaktadır. Uçak yolculuğunda da olası bir kaza anında emniyet kemeri takılı olmayan kişilerin hayatta kalma ihtimali diğer kişilere oranla daha düşüktür. Bununla birlikte emniyet kemeri takılı olsa da, yolcu eğer düşüş pozisyonunda oturmuyorsa kaza anında kritik kafa darbesi alma ihtimali çok daha yüksektir. Emniyet kemeri bağlı olmayan yolcuların olası bir kaza anında hayatta kalma şansı ise neredeyse hiç yoktur.

1971 – 2007 yılları arasında Amerika’da gerçekleşen uçak kazası kayıtlarına göre, yolcuların hayatta kalma oranları



İncelenen kazalar bazında buradan da çıkan sonuç %69 hayatta kalma oranı ile uçağın kanatı ile kıçı arasında kalan koltuklar, en güvenli koltuklar olarak belirtilebilir. Sonrasında orta bölümde yer alan koltuklar orta derece güvenli ve First/Business class olarak da bilinen en ön kısım ölüm oranı en yüksek kısım olarak görülmektedir.

Tüm bu bilgilerden sonra şunu da söylemeliyiz ki; genel anlamda uçaktaki tüm koltuklar güvenli olsa da, araştırmacılar ve bilim adamları da bu konuda net bir sonuç ortaya koyamamıştır. “En güvenli koltuk” diye bir sonuç yok, bunun sebebi her uçak kazasının kendine özgü değişkenleri olması ve uçak kazalarında ölme ihtimalinin oturulan koltuktan ziyade kazayı çevreleyen koşullara bağlı olmasıdır.  Çarpma esnasında kabinde farklı yerlerde oturan yolcuların kurtarılma ihtimalleri çok değişkendir. Bazı kazalarda uçak burun üstü çakılır. Böyle durumlarda kuyruk tarafındaki yolcuların hayatta kalma ihtimalleri yüksek olabilir. Bazı kazalarda ise uçağın kuyruğu çarpıyor ya da arka taraftaki motorlarda bir arıza çıkıyor. Bu tür durumlarda da ön koltuklarda oturan yolcuların hayatta kalma şansı artmaktadır.

Yine de bugüne kadar yapılan araştırmalardan genel bir sonuç çıkarmamız gerekirse; güvenli ve rahat bir uçak yolculuğu için en doğru seçim acil çıkış kapısına yakın koltuklar ile arka bölümdeki koltuklar olduğunu söyleyebiliriz. Eğer acil çıkış kapısına yakın bir koltukta oturacaksanız, olası bir kaza anında önemli sorumluluklarınız olacağını unutmamalısınız. Herhangi bir kaza anında sizden kapıyı açmanız ve tüm yolcuları tahliye etmeniz beklenir. Genellikle uçuş öncesinde hostesler tarafından yapılan bilgilendirmede bu konuya değinilir ve acil çıkış kapısına yakın koltuklarda oturan yolcular sorumlulukları konusunda bilgilendirilir. Eğer yolcu bu sorumluluğu almayı kabul etmezse, koltuğu değiştirilir.
-- sponsor içerik --

---